De diagnose en mensenrechten

Download de folder hier.

Mensenrechten zijn trans*rechten

Artikel 1 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens verklaart dat alle mensen vrij worden geboren en op dezelfde manier moeten worden behandeld, dat geldt dus ook voor trans*mensen.
De grote internationale organisaties, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de Verenigde Naties (VN), het Europarlement, de Europese Mensenrechtencommissaris en de World Professional Association for Transgender Health (WPATH), geven nadrukkelijk aan dat trans*personen niet ziek zijn. Staten zijn verplicht om trans*mensen te beschermen.

Recht op zorg

Op het moment dat je zorg nodig hebt, heb je recht op zorg van de hoogst mogelijke kwaliteit. Dat is vastgelegd in de grondslagen van de WHO en in het Verdrag voor Economische, Sociale en Culturele Rechten van de VN. Dit geldt voor alle soorten zorg en voor alle mensen, dus ook voor trans*mensen.
De uitwerking op nationaal niveau van deze algemene mensenrechten is – als het goed is – vastgelegd in nationale wetgeving.

Trans*

Jarenlang zijn trans*personen gemedicaliseerd. Genderdysforie is nog steeds een psychiatrische diagnose.
Pas heel recent begint het besef door te dringen dat trans*mensen slechts anders zijn (en niet gek of ziek). Je ziet dat door de zich ontwikkelende definitie in de DSM (1) – het handboek van de psychiaters – en de ICD (2) – het handboek dat in de rest van het ziekenhuis gebruikt wordt. Men verschuift van genderidentiteitsstoornis naar gender-incongruentie (3) . Van het vakje psychiatrische stoornis naar het zeer ruime vakje ‘condities m.b.t. seksuele gezondheid’.

Principle 17 pleit ervoor dat de Nederlandse artsen en ziekenhuizen mee gaan met de nieuwste inzichten en de aankomende versie van de ICD gaan gebruiken, want genderincongruentie hoort niet thuis in een handboek voor psychiaters.

Nederland

Er kan een kloof zijn tussen je (mensen)recht op zorg en de daadwerkelijke geboden zorg. De Nederlandse zorgcentra voor trans*personen volgen hun eigen protocollen, waarin hun manier van werken is vastgelegd. Deze protocollen komen niet per se overeen met de internationale standaarden. Wil je meer weten over de internationale standaarden, kijk dan op www.wpath.org en klik op Standards of Care 7.

Download de folder hier.

(1) Gender-incongruentie: de genderidentiteit die je hebt komt niet overeen met je lichaam.
(2) DSM: Diagnostic Statistical Manual of Mental Disorders. Nederlandse genderteams werken met dit handboek van de psychiaters om vast te stellen of je inderdaad last hebt van gender dysforie
(3) ICD: International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems. Deze lijst van aandoeningen van de WHO krijgt binnenkort een herziene versie, nummer 11. Daarin krijgt gender-incongruentie een plek in het hoofdstuk over seksuele en urinair genitale aandoeningen.