In november en december heeft Principle 17 vijf workshops gegeven met als thema ‘Transzorg, maar dan anders’. Tijdens deze tour kwamen een ruime 40 mensen tegen, ieder met heel eigen vragen en zorgen. Over één ding waren alle deelnemers expliciet: de transzorg in Nederland moet veel beter!

De workshops begonnen steevast met de vraag: wat vind jij van de transzorg in Nederland? De antwoorden logen er niet om: “Véél te lange wachttijden!” “We hebben geen gelijke rechten!” “Er wordt over je besloten, niet met je!” “Mensonterend!” “De communicatie vanuit het genderteam is slecht!” Veel bezwaren over de transzorg in Nederland bleken ook al uit ons onderzoek ‘Transzorg in Nederland’ (2017). Triest genoeg blijkt er sindsdien weinig veranderd.
Eén belangrijk issue is wél veranderd: de wachttijden zijn dramatisch langer. De wachttijden zijn op dit moment 4 jaar en 3 maanden voor een intake in Amsterdam en 2 jaar en 11 maanden voor een intake in Nijmegen. En na die intake kom je op de wachtlijst voor gesprekken met een psycholoog. In Amsterdam is deze wachttijd minstens 1,5 jaar. (Nijmegen specificeert deze extra wachttijd niet.)

De workshops maakten pijnlijk duidelijk dat de Nederlandse zorg met twee maten meet: er gelden regels voor cisgender zorgvragers, maar voor transgender zorgvragers gelden vaak heel andere regels. Zo hebben trans zorgvragers, als enige patiëntengroep in Nederland, een psychiatrische diagnose nodig om fysieke zorg te kunnen krijgen. Verder moeten trans zorgvragers bijvoorbeeld aan BMI-eisen voldoen, waar cisgender zorgvragers bij soortgelijke ingrepen heel andere (of zelfs geen) BMI-eisen krijgen.

In de workshops gaven we praktische tips over wat trans zorgvragers kunnen doen om de regie meer in eigen hand te houden. Zo kun je bij je zorgverzekering om wachtlijstbemiddeling vragen als het wachten te lang duurt. Dan neemt je zorgverzekeraar contact op met alle genderteams waarmee ze een contract hebben en kijken ze waar de wachttijd het kortst is. Als je geluk hebt, vinden ze een plek waar de wachttijd korter is. Los van de uitkomst geef je een belangrijk signaal af naar je zorgverzekeraar: er is een probleem! Dat betekent dat zij dus te weinig zorg hebben ingekocht…
Een andere tip is om iemand mee te nemen naar consulten, zeker als je het gevoel hebt dat je niet (helemaal) serieus genomen wordt. Of als je antwoord moet geven op rare of irrelevante vragen. Vreemde ogen dwingen, ook bij behandelaars.

Natuurlijk was er ook steeds veel ruimte voor vragen van deelnemers. We wisten dat de situatie voor veel trans mensen ernstig is, maar toch zijn we geschrokken van de soms zeer schrijnende verhalen die we hebben gehoord.

Naar aanleiding van deze vragen zullen we de komende weken meer praktische informatie over transitiezorg op onze website publiceren. De eerste pagina staat inmiddels online: Hoe pak je meer eigen regie tijdens je medische transitie? Over belangrijke bloedwaarden als je hormonen gebruikt heeft een klinisch chemicus eerder al een goed stuk geschreven.

Ondertussen kun je voor meer informatie ook terecht bij:

• ‘Kenniscentrum’ van Transvisie: Hormonen bij volwassenen en Transitie bij volwassenen.
• Tops tips van Stichting Transman: Top tips uit de praktijk.

Lees ook het verslag van Stichting Transman, over de workshop die wij daar gaven.

Deze workshops zijn financieel mogelijk gemaakt dankzij het Spark Fonds van Mama Cash.